دلیل مبتلا شدن به پروستات در اغلب مردان به تغییرات طبیعی بدن با بالا رفتن سن برمی گردد و معمولا نشانه بیماری خطرناک یا سرطان نیست. این مشکل که بیشتر با بزرگ شدن خوش خیم پروستات شناخته می شود، می تواند به مرور باعث بروز علائم پروستات و اختلال در روند طبیعی ادرار شود.
در ادامه مقاله، خیلی ساده و صریح توضیح می دهیم پروستات چیست، چرا بزرگ می شود و چه عواملی احتمال درگیر شدن با آن را بیشتر می کنند.
پروستات چیست و چه کاری در بدن انجام می دهد؟
پروستات غده ای کوچک در بدن مردان است که درست زیر مثانه قرار دارد و بخشی از مجرای ادرار از میان آن عبور می کند. این غده در تولید بخشی از مایع منی نقش دارد و تا پیش از میانسالی معمولا مشکلی ایجاد نمی کند.
این غده تا زمانی که اندازه طبیعی دارد معمولا مشکلی ایجاد نمی کند؛ اما با بزرگ شدن آن، فشار به مجرای ادرار آغاز می شود و علائم پروستات کم کم بروز پیدا می کنند.
بزرگی خوش خیم پروستات به چه معناست؟
بزرگی خوش خیم پروستات که با نام BPH شناخته می شود، حالتی است که در آن سلول های پروستات بیش از حد معمول رشد می کنند و اندازه غده افزایش می یابد. قبل از ورود به بحث دلایل مبتلا شدن پروستات باید واقعیت های زیر را در رابطه با آن مد نظر داشته باشیم.
- پروستات سرطان نیست
- خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش نمی دهد
- بسیار شایع و وابسته به سن است
در واقع بیشتر مردان اگر به اندازه کافی عمر کنند، درجاتی از بزرگی پروستات را تجربه خواهند کرد.
دلایل مبتلا شدن به پروستات چیست؟
علت دقیق بزرگی پروستات هنوز به صورت قطعی مشخص نشده است؛ اما پژوهش های پزشکی چند عامل اصلی را در این روند دخیل می دانند. آنچه مشخص است، این مشکل نتیجه سبک زندگی اشتباه کوتاه مدت نیست، بلکه بیشتر یک فرآیند تدریجی و طبیعی در بدن مردان محسوب می شود.
مهم ترین دلایل شناخته شده شامل موارد زیر هستند:
- افزایش سن و تغییرات طبیعی سلول های پروستات
- تغییر تعادل هورمون های مردانه با بالا رفتن سن
- نقش هورمونی به نام DHT که باعث تحریک رشد سلول های پروستات می شود
- ادامه رشد پروستات در تمام طول زندگی مردان
به زبان ساده، پروستات برخلاف بسیاری از اندام ها، بعد از بلوغ متوقف نمی شود و به رشد آرام خود ادامه می دهد.
چه کسانی بیشتر در معرض بزرگی پروستات هستند؟
اگرچه بزرگی پروستات می تواند در هر مردی رخ دهد؛ اما برخی افراد بیشتر در معرض آن قرار دارند. شناخت این عوامل کمک می کند فرد زودتر به بررسی و پیگیری پزشکی توجه نشان دهد. گروه های پرخطر شامل این افراد هستند:
- مردان بالای ۴۰ سال
- افرادی که سابقه خانوادگی مشکلات پروستات دارند
- مردانی که با دیابت یا بیماری های قلبی زندگی می کنند
- افرادی با اضافه وزن یا تحرک بدنی کم
- کسانی که سبک زندگی کم تحرک و تغذیه نامناسب دارند
آیا اندازه پروستات همیشه با شدت علائم مرتبط است؟
یکی از باورهای اشتباه این است که هرچه پروستات بزرگ تر باشد، علائم پروستات شدیدتر می شوند. در عمل، چنین ارتباط مستقیمی همیشه وجود ندارد. برخی مردان با پروستات نسبتا بزرگ، علائم خفیفی دارند و زندگی روزمره آن ها مختل نمی شود. در مقابل، بعضی افراد با بزرگی کمتر، دچار علائم آزاردهنده می شوند. همین موضوع اهمیت بررسی تخصصی را نشان می دهد.
علائم شایع بزرگی پروستات چگونه خود را نشان می دهند؟
بزرگی پروستات همیشه با درد یا نشانه واضح شروع نمی شود. در بسیاری از مردان، علائم به آرامی و در طول زمان ظاهر می شوند و به همین دلیل ممکن است نادیده گرفته شوند. این نشانه ها بیشتر به دلیل فشار پروستات بزرگ شده روی مجرای ادرار ایجاد می شوند.
علائم شایع معمولا شامل موارد زیر هستند:
- نیاز مکرر یا فوری به ادرار کردن
- بیدار شدن چندباره در طول شب برای ادرار
- سخت شروع شدن ادرار
- ضعیف شدن جریان ادرار یا قطع و وصل شدن آن
- چکه کردن ادرار در انتهای دفع
- احساس تخلیه نشدن کامل مثانه
شدت این علائم در افراد مختلف متفاوت است و ممکن است در یک فرد ثابت بماند یا به مرور بدتر شود.
چه بیماری هایی علائمی شبیه بزرگی پروستات دارند؟
همه مشکلات ادراری به بزرگی پروستات مربوط نمی شوند. برخی بیماری ها می توانند علائمی ایجاد کنند که بسیار شبیه علائم BPH هستند و نیاز به بررسی دقیق پزشکی دارند.
مهم ترین این موارد را می توان در موارد زیر خلاصه نمود:
- عفونت دستگاه ادراری
- التهاب یا عفونت خود پروستات
- تنگی مجرای ادرار
- سنگ مثانه یا کلیه
- مشکلات عصبی مرتبط با مثانه
- سرطان پروستات یا مثانه
به همین دلیل، تشخیص دقیق تنها بر اساس علائم کافی نیست و بررسی تخصصی اهمیت زیادی دارد.
عوارض درمان نشدن بزرگی پروستات
بی توجهی به بزرگی پروستات در برخی افراد می تواند باعث بروز عوارض جدی شود. این عوارض معمولا به دلیل اختلال مداوم در تخلیه کامل مثانه شکل می گیرند. پیامدهای احتمالی شامل این موارد هستند:
- ناتوانی ناگهانی در ادرار کردن
- عفونت های مکرر ادراری
- تشکیل سنگ در مثانه
- آسیب تدریجی به مثانه
- فشار به کلیه ها و کاهش عملکرد آن ها
خبر خوب این است که با تشخیص به موقع و پیگیری درمان، می توان از بیشتر این عوارض جلوگیری کرد.
آیا بزرگی پروستات با سرطان ارتباط دارد؟
یکی از نگرانی های رایج مردان این است که بزرگی پروستات به سرطان منجر شود. بر اساس شواهد پزشکی، بزرگی خوش خیم پروستات:
- سرطان محسوب نمی شود
- خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش نمی دهد
با این حال، انجام معاینات دوره ای و آزمایش های لازم کمک می کند هر مشکل احتمالی در زمان مناسب شناسایی شود.
چه زمانی باید برای بررسی پروستات به پزشک مراجعه کرد؟
مراجعه به پزشک نباید فقط به زمانی محدود شود که علائم شدید می شوند. حتی علائم خفیف هم ارزش بررسی دارند، چون تشخیص زودهنگام مسیر درمان را ساده تر می کند. در این شرایط مراجعه فوری اهمیت دارد:
- ناتوانی کامل در دفع ادرار
- وجود خون در ادرار
- درد شدید در ناحیه شکم، پهلو یا کمر
- تب و لرز همراه با مشکلات ادراری
جمع بندی نهایی
دلیل مبتلا شدن به پروستات در بیشتر مردان، بخشی از روند طبیعی افزایش سن و تغییرات هورمونی بدن است. این وضعیت بسیار شایع است، معمولا خوش خیم محسوب می شود و همیشه به معنی بیماری خطرناک نیست. با این حال، شناخت علائم، توجه به تغییرات بدن و مراجعه به موقع به پزشک نقش مهمی در حفظ کیفیت زندگی و پیشگیری از عوارض دارد.
سوالات متداول درباره دلیل مبتلا شدن به پروستات
در این بخش چندین سوال متداول در رابطه با دلیل مبتلا شدن به پروستات ارائه شده است.
۱. آیا همه مردان دچار بزرگی پروستات می شوند؟
در بیشتر مردان با افزایش سن، درجاتی از بزرگی پروستات دیده می شود، اما شدت و علائم در افراد متفاوت است.
۲. آیا بزرگی پروستات فقط در سالمندان رخ می دهد؟
این مشکل معمولا بعد از ۴۰ سالگی شایع می شود، اما شدت آن با افزایش سن بیشتر می شود.
۳. آیا سبک زندگی در بروز بزرگی پروستات نقش دارد؟
سبک زندگی سالم، تحرک بدنی و کنترل وزن می تواند ریسک و شدت علائم را کاهش دهد.
۴. آیا بزرگی پروستات همیشه نیاز به درمان دارد؟
در موارد خفیف، فقط پیگیری و تغییر سبک زندگی کافی است و همه افراد نیاز به دارو یا جراحی ندارند.
۵. آیا بزرگی پروستات باعث ناباروری می شود؟
بزرگی خوش خیم پروستات به طور مستقیم باعث ناباروری نمی شود، اما در برخی موارد می تواند بر کیفیت زندگی جنسی تاثیر بگذارد.
نظر شما